2020 yılı Kasım ayında hayvan hakları savunucusu yoldaşımız Burak Özgüner’i kaybetmemizin birinci yıl dönümünde, Burak’ın “ailesi” olan vegan hayvan özgürlüğü aktivistleri olarak BurHak’ı yani Burak Özgüner Hayvan Hakları Çalışma Merkezi’ni kurduk. Hiçbir fon almadan, az sayıda gönüllünün özverili emeği ile yürüttüğümüz çalışmalarımızı, 3. yılımızda bu ilk faaliyet raporumuzda sizlerle paylaşıyoruz.
Burak aramızdan ayrıldıktan sonra, hayvan hakları mücadelesi yasal zeminde olumlu gelişmelere sahne olamadı maalesef. Özellikle Hayvanları Koruma Kanunu’ndaki yasa değişikliği öncesi 2019 yılında Burak’ın ve hayvan hakları savunucularının meclis kapılarında aylarca verdiği mücadele sonucu 5 partinin üzerinde uzlaştığı TBMM Hayvan Hakları Araştırma Komisyonu Raporu hiçe sayılarak, 2021 Temmuz ayında bir gece yarısı teklifi ile yasa meclisten geçirildi, hayvanların hakları bir kez daha hiçe sayıldı. Yine aynı yıl “yukarıdan” gelen talimatlarla, kanunda tek kazanım olan sokakta yaşayan hayvanların haklarını kısmen koruyan 6. madde hukuksuzca delinmeye başladı, belediyeler topladığı köpekleri aldıkları yere geri bırakmamaya, dağ başlarına, çöplüklere atmaya, kısırlaştırma gibi en temel görevlerini yerine getirmememeyi sürdürdü. Üstelik hiçbir yaptırımla karşılaşmadan… Biz hayvan hakları savunucuları CİMER üzerinden şikayet etmeye, eylemlerle sesimizi duyurmaya, milletvekillerine soru önergesi verdirmeye, belediyelerden hayvanları korumak için farkındalık yaratmaya çabaladık, çabalıyoruz. Çünkü biliyoruz ki sokağımızdaki hayvanları bu sistematik şiddetten korumamız gerekiyor, aksi takdirde şiddet katlanarak büyüyecek. Hak temelli çalışan az sayıda hayvan hakları oluşumu olması, her gün sokaktaki hayvanlara yönelik şiddetin de daha ayyuka çıkması ve nefret politikası haline gelmesi, tür ayırt etmeksizin tüm hayvanların hakları için mücadele vermemizin önünde de büyük bir engel oluşturuyor. Bu nedenle de vegan hayvan hakları savunucuları ile işbirliği yapmayı çok önemsiyoruz. Yasa ile ilgili çalışmalarımızı kurucu bileşeni olduğumuz Yaşam İçin Yasa İnisiyatifi ile sürdürüyoruz.
BurHak olarak mücadele dolu ve deneyimlerimiz ışığında gerçekleştirdiğimiz çalışmalarla 3. yılımızı geride bırakırken, 2023 yılının da hayvan hakkı savunucuları için çok zor bir yıl olduğunu belirtmemiz gerekiyor. Türkiye ve Suriye’yi etkileyen 6 Şubat depreminin ardından, devletin depreme hazırlık ve müdahale planlarının olmaması sonucu hem insanlar hem de hayvanlar için çok sayıda ölüm ve yaralanma ile sonuçlanan büyük bir enkaz yaratıldı. İnsan dışı hayvanlar için kurtarma çalışmalarının insan merkezci zihniyetin yansıması ile engellenmesine şahit olduk. BurHak olarak elimizden geldiğince sahada gönüllü çalışan arkadaşlarımıza destek olduk, hayvanların nakil ve tedavileri için dayanışma etkinlikleri planladık ve yapılan çalışmaları destekledik. Deprem sonrası gönüllülerden gelen görüntülerin ardından, Gaziantep Hayvan Hapishanesi’ndeki hayvanlar için kampanya ve eylem örgütledik; “Hayvan Hapishaneleri Kapatılsın” dedik. Hayvanat bahçelerinin koşulları ne olursa olsun esir kampları olduğunu anlatmaya devam ediyoruz.
2021 yılında başlattığımız Burak Özgüner Öğrenci Teşvik Programı bizi en çok umutlandıran çalışmalarımızdan biri. 2023 Kasım ayında üçüncü kez başvuruya açtığımız programa, 1500’ün üzerinde başvuru aldık, yıldan yıla destekçilerimiz artması ile 38 aktivist öğrenci 2024 yılı boyunca burs almaya hak kazandı. Bursiyerlerimiz ile online bir toplantı organize ederek tanışıyor, Eylül ayında Burak’ın doğum gününde düzenlediğimiz Burak Özgüner Hayvan Hakları Buluşması’nda biraraya gelerek hayvan hakları mücadelesi üzerine paylaşımlarda bulunuyoruz. Aktivist gençlerin yaklaşımı ve enerjisi, bizlere öğrenme ve örgütlenme yollarına dair de ışık tutuyor, birbirimizi karşılıksız desteklemeye devam ediyoruz.
İlkini 2022 yılında gerçekleştirdiğimiz, artık “gelenekselleşen” hayvan hakları buluşmamızda forumlara, panellere ve atölyelere yer veriyoruz; veganların ve hayvanseverlerin karşılaşmalarını, feminist, ekolojist, insan hakları savunucularının bizimle yanyana olmasını bütünleşik mücadele bağlamında çok önemsiyoruz.
Türkiye’de hayvan hakları alanında yapılan akademik çalışmaları desteklemek için kurduğumuz Burak Özgüner Kitaplığı’nda şu anda hayvan hakları ve hayvanlarla ilgili tam 105 adet kitabımız var. Özellikle bu alanda çalışan üniversite öğrencilerinin kitaplığımızdan faydalanmasını teşvik ediyoruz. Yazılan kitapların, tezlerin ve makalelerin daha fazla insana ulaşması ve daha çok akademik çalışma yapılması için de çabalarımızı sürdürüyoruz.
2023 yılında bunlarla birlikte, vegan festivallerde, hayvan hakları etkinliklerinde, onur haftası etkinliklerinde konuşmalar ve atölyeler yaptık, duruşmaları takip ettik; birbirimizden öğrendik ve artan baskılara, dayanışmalar kurarak karşı durduk. 2024 yılında da birbirimizin elini bırakmamaya, insan dışı hayvanlarla kurduğumuz dayanışmayı büyütmeye niyetliyiz.
Bu giriş yazısına burada Burak Özgüner’in bir sözüyle bir noktalı virgül koyalım;
“Belki sayımız çok değil, devlet ya da benzeri organizasyonlar kadar -ki hiç istemem, korkarım bundan- örgütlü değiliz, imkânımız yok belki ama hayvanlar, insanlar ve doğa için yani istisnasız herkes için topyekûn özgürlük isteyenler olarak, “bulunduğumuz yerden dünyayı değiştirmeye devam edeceğiz”, reddedişimiz, neşemiz, öfkemiz ile…”
